Kocaeli’de yaşayan birine Pertev Mehmet Paşa Cami nerede diye sorsanız kimse size yardımcı olmayacaktır. Yeni Cuma Cami olarak bilenen Cami ve Külliyesi Padişah II. Selim’in vezirlerinden biri olan Pertev Mehmet Paşa tarafından yaptırılmıştır. Cami’ye ait kitabeden yer alan bilgiye göre 1579 yılında yapımı tamamlanmıştır. Eser Mimar Sinan’a aittir.
Külliye ( Yeni Cuma Cami ) etrafında bir sübyan mektebi ve hamam kalıntılarıda bulunmasına rağmen günümüzde sadece cami ve çeşme ayakta kalabilmiştir. Sübyan mektebi geçirdiği onarımlar sonucunda tarihi özelliği kaybetmiştir.
Yazı Başlıkları
Yeni Cuma Cami İnşaatı
Cami ( Yeni Cuma Cami ) inşatında rivayete göre temelinde ardıç ağaçları kullanılmıştır. 1719 yılında yaşanan depremde bu ağaçlar sayesinde deniz kenarında olan cami ayakta kalmıştır.
Yapı topluluğunun merkezinde bulunan Yeni Cuma Cami, kareye yakın dikdörtgen planlı olarak inşa edildi. Üzeri ise merkezi bir kubbeyle örtüldü. Kubbeye geçişi sağlayan tromplar, caminin dışında üst örtüsünde kendini açıkça belli ediyor.
Merkezi kubbe, yarım kubbelerle takviye edilirken, kubbe kasnağını çepeçevre kuşatan 24 adet ve yan duvarlarda ise mihrap duvarında dörderden 12, ikisi son cemaat yerine bakan toplam 14 pencere ile ibadet mekanı aydınlatılıyor. Camideki mermer işlerinin yanı sıra ahşap işçiliği de dikkat çekiyor.
Hersekli olan Vezir Pertev Mehmet Paşa’nın vasiyeti sonucunda Kethüdası* Sinan Ağa tarafından Mimar Sinan’a yaptırılmıştır. Kitabelerden anlaşıldığı kadarıyla 1719, 1764, 1858, 1952-1961 arası ve 17 Ağustos 1999 depremi sonrası onarım görmüştür. Özellikle 1719 yılında yaşanan büyük deprem felaketi sonrası büyük hasar gören cami için İstanbul’dan ustalar gönderilmiştir.
*Osmanlı döneminde, varsıl kimselerin ya da devlet büyüklerinin buyruğunda çalışan, onların birtakım işlerini gören kimse.
Külliyede Bulunan Mezar Taşları
Külliye içerisinde bazı mezar taşları bulunmaktadır. Bu mezar taşları zamanında cami yanının mezarlık olarak kullanılması sonucu günümüze kadar ulaşmıştır.
Volkan Şenel’in araştırmaları sonucu bu mezarlıklarda kimlerin yattığı ve mezar taşlarında neler yazdığı tespit edilmiştir. Mezarlıkta yatanların arasında Pertev Mehmet Paşa’nın oğlu Seyyit Hacı Ahmet’de bulunmaktadır. Mezar taşında;
Kad intekale el-merhûm, İlâ rahmeti Rabbihî el-Gafûr, Pertev Paşa evladlarından Mütevellîes-Seyyid el-Hâc Ahmed Ağa
Çok mağfiret edici olan Rabbisinin rahmetine muhtaç olan rahmetli Pertev Paşa’nın çocuklarından Vakıf Mütevellisi Seyyit, Hacı Ahmet Ağa vefat etmiştir.
yazmaktadır.
Külliye’ye Nasıl Gidilir?
İzmit şehir merkezinde, D100 karayolu üzerinde bulunan Külliye’ye ulaşım oldukça kolaydır. Kocaeli’de bulunan ilçeler arası neredeyse tüm otobüs hatları bu cami önünden geçmektedir. Özel aracıyla ziyaret etmek isteyen kişiler araçlarını NCity’nin bulunduğu ücretsiz otoparka bırakarak Külliyeye yürüme mesafesinde ulaşabilirler.
Seka Parkı görmeden dönmeyin.
